đạt ma là ai

Bách khoa toàn thư phanh Wikipedia

Bồ-đề-đạt-ma
Tôn giáoPhật giáo
Tông pháiThiền tông
Cá nhân
SinhBồ-đề-đa-la
Chức vụ
Chức danhThiền sư
Tổ loại 28 Thiền tông chặn Độ
Sơ tổ Thiền tông Trung Hoa
Kế nhiệmHuệ Khả
Hoạt động tôn giáo
Đồ đệHuệ Khả
禪 Zen
Một phần của loạt bài về
Thiền tông
Ensō

Các nội dung bài viết chính

Bạn đang xem: đạt ma là ai

  • Phật giáo Thiền tông
  • Thiền tông Trung Quốc
  • Thiền tông Việt Nam
  • Seon
  • Zen
  • Thiền tông ở Hoa Kỳ

Nhân vật

Thiền tông ở Trung Quốc

  • Bồ-đề-đạt-ma
  • Huệ Năng (Enō)
  • Mã Tổ Đạo Nhất (Baso)
  • Thạch Đầu Hi Thiên (Kisen)
  • Động Sơn Lương Giới (Tozan)
  • Tuyết Phong Nghĩa Tồn (Seppo)
  • Lâm Tế Nghĩa Huyền (Rinzai)
  • Đại Tuệ Tông Cảo (Tahui)

Zen

  • Dōgen
  • Hakuin Ekaku

Seon

  • Taego Bou
  • Jinul
  • Daewon
  • Seongcheol

Thiền tông ở Hoa Kỳ

  • D. T. Suzuki
  • Hakuun Yasutani
  • Taizan Maezumi
  • Shunryū Suzuki
  • Seungsahn

Thể loại:Thiền tông

Giáo lý

  • Thiền tông và kinh điển
  • Nền tảng giáo lý của Thiền tông
  • Phật tính
  • Duy thức tông
  • Tính không
  • Bồ Tát

Truyền thống

  • Ấn chứng
  • Các phiên bản đồ gia dụng loại Thiền tông
  • Tôn ti và loại bậc nhập Thiền tông
  • Các tổ chức triển khai và học viện chuyên nghành về Thiền tông
  • Các mẩu truyện chủ yếu về Thiền tông

Sự giác ngộ

  • Kenshō
  • Satori
  • Đốn ngộ
  • Shikantaza

Lời dạy

  • Thập mục ngưu đồ
  • Ngũ vị của Động Sơn
  • Tam ẩn môn
  • Bốn con phố dẫn cho tới sự hiểu biết

Phương pháp tu tập

  • Tọa thiền / Shikantaza
  • Tu luyện công án

Dòng thiền

  • Đông Sơn pháp môn
  • Hồng Châu tông
  • Ngũ thất gia tông
  • Lâm Tế tông
  • Sōtō
  • Sanbo Kyodan
  • Asanga Mận Trắng

Tông phái sở hữu liên quan

  • Hoa Nghiêm tông
  • Thiên Thai tông
  • Tịnh phỏng tông
  • x
  • t
  • s

Bồ-đề-đạt-ma (zh. 菩提達磨, rơi. bodhidharma, ja. bodai daruma), dịch tức là Giác Pháp (zh. 覺法), người chặn Độ, (~470 - 543). Ông được xem là người quảng bá và tạo nên đi ra Thiền học tập và Võ thuật cho tới Trung Quốc. Theo truyền thuyết Trung Quốc, ông tiếp tục truyền thụ cách thức tập luyện thân thiết thể cho những mái ấm sư Thiếu Lâm và dẫn theo việc tạo hình môn võ Thiếu Lâm. Ông cũng chính là phụ vương đẻ của Thiền tông Trung Quốc.

Còn vô cùng không nhiều vấn đề về tiểu truyện của ông, đa phần chỉ từ lại là truyền thuyết. Truyền thuyết về xuất xứ của ông cũng không giống nhau, bên trên Trung Quốc tồn bên trên 2 truyền thuyết về ông, bên trên chặn Độ truyền thuyết kể rằng Bồ Đề Đạt Ma là đàn ông loại phụ thân của một vị vua Pallava Tamil kể từ Kanchipuram, trong những khi ở Nhật Bản truyền thuyết kể rằng ông tới từ Ba Tư.

Thời điểm ông cho tới Trung Quốc cũng không giống nhau, một trong mỗi thuyết bảo rằng ông cho tới nhập triều đại Lưu Tống (420-479) hoặc muộn rộng lớn nhập triều đại mái ấm Lương (502-557). Ông đa phần sinh hoạt bên trên bờ cõi của những triều đại Bắc Ngụy (386-534). Thời kỳ quảng bá của ông khoảng tầm nhập thời điểm đầu thế kỷ loại 5.

Ông là Tổ loại 28 và sau cùng sau Phật Thích-ca Mâu-ni của Thiền tông chặn Độ và là Sơ tổ của Thiền tông Trung Quốc. Các tên thường gọi không giống là: Bồ-đề-đạt-ma-đa-la (zh. 菩提達磨多羅), Đạt-ma-đa-la (zh. 達磨多羅), Bồ-đề-đa-la (菩提多羅), và thương hiệu viết lách tắt thông thường bắt gặp nhập văn cảnh mái ấm Thiền là Đạt-ma (zh. 達磨).

Tiểu sử[sửa | sửa mã nguồn]

Bồ-đề-đạt-ma là môn đệ và truyền nhân của Tổ loại 27, Bát-nhã-đa-la (sa. prajñādhāra) và là thầy của Huệ Khả, Nhị tổ Thiền Trung Quốc. Sự tích truyền pháp của Bát-nhã-đa-la cho tới Bồ-đề-đạt-ma được để lại như sau:

Tổ hỏi: "Trong tất cả, cái gì vô sắc?" Bồ-đề-đạt-ma đáp: "Vô sinh vô sắc". Tổ căn vặn tiếp: "Trong tất cả, vật gì vĩ đại nhất?" Bồ-đề-đạt-ma đáp: "Phật pháp vĩ đại nhất".

Sau Khi trở nên Tổ loại 28, Bồ-đề-đạt-ma lên đường thuyền qua quýt Nam Trung Quốc năm 520. Sau Khi tuyên giáo cho tới Lương Vũ Đế ko trở nên, Bồ-đề-đạt-ma cho tới Lạc Dương, lên miếu Thiếu Lâm bên trên rặng Tung Sơn. Nơi phía trên, Bồ-đề-đạt-ma tu thiền tấp tểnh, 9 năm cù mặt mày nhập vách ko nói; cũng bên trên phía trên, Huệ Khả tiếp tục bắt gặp Bồ-đề-đạt-ma nhằm lại truyền thuyết bất hủ về sự quyết tâm học tập đạo của tôi.

Tư liệu về cuộc sống của Bồ-đề-đạt-ma là 1 trong vương vãi tử Nam chặn Độ ko rõ nét. Có truyền thuyết nhận định rằng sư phụ của Bồ-đề-đạt-ma là Bát-nhã-đa-la từng dặn dò sư hãy đợi 60 năm sau thời điểm bản thân bị tiêu diệt vừa được lên đường Trung Quốc. Như thế Bồ-đề-đạt-ma cần cao tuổi tác lắm khi cho tới Trung Quốc. Theo tư liệu không giống thì Bồ-đề-đạt-ma cho tới Trung Quốc khi 60 tuổi tác. Cả nhì thuyết này sẽ không phù phù hợp với cuộc sống Sư, kể từ 470-543, là tháng ngày được phần rộng lớn mối cung cấp tư liệu thừa nhận. Sau lúc đến, sư nhận điều chào của Lương Vũ Đế lên đường Nam Kinh. Cuộc chạm chán thân thiết Bồ-đề-đạt-ma và Vũ Đế được những ngữ lục ghi lại như sau:

Xem thêm: Những mẫu giày sneaker khỏe khoắn cho mùa hè

Là một người phụng sự đạo Phật, Lương Vũ Đế tiếp tục cho tới xây nội địa bản thân nhiều miếu chiền, bảo tháp. Vũ Đế căn vặn mái ấm sư chặn Độ: "Trẫm kể từ đăng vương đến giờ, xây miếu, chép kinh, phỏng tăng ko biết từng nào nhưng mà kể. Vậy sở hữu công đức gì không?"

Đạt Ma đáp: "Không sở hữu công đức."
- "Tại sao ko công đức?"
- "Bởi vì như thế những việc vua thực hiện là nhân "hữu lậu", chỉ mất những ngược nhỏ trong khoảng nhân thiên, như hình họa tùy hình, tuy rằng sở hữu tuy nhiên ko cần thiệt."
- "Vậy công đức sống động là gì?"
Sư đáp: "Trí cần được thanh tịnh trọn vẹn. Thể cần được trống không ko vắng vẻ lặng, như thế mới mẻ là công đức, và công đức này sẽ không thể lấy việc trần thế (như xây miếu, chép kinh, phỏng tăng) nhưng mà cầu được."
Vua lại hỏi: "Nghĩa vô thượng của thánh đế là gì?"
- "Một Khi tỉnh rõ ràng, thông trong cả rồi thì không tồn tại gì là thánh."
- "Ai đang được đối lập với trẫm đây?"
- "Không biết."


Đó là những điều khai thị về yếu ớt tính Phật pháp rất rõ ràng ràng, tuy nhiên Vũ Đế ko lĩnh hội được. Cuộc bắt gặp với Lương Vũ Đế cho tới Bồ-đề-đạt-ma thấy rõ ràng là chưa tới thời truyền pháp bên trên Trung Quốc. Sau ê - theo gót truyền thuyết - sư vượt lên Trường Giang vì chưng một cái thuyền con cái (chiếc thuyền về sau trở nên một vấn đề của hội họa Thiền), cho tới miếu Thiếu Lâm ở Bắc Trung Quốc. Người tớ ko thấu hiểu sư thất lạc bên trên ê hoặc rời Thiếu Lâm sau thời điểm truyền pháp cho tới Huệ Khả. Theo một truyền thuyết thì Bồ-đề-đạt-ma về lại chặn Độ sau chín năm khắc ghi Trung Quốc.

Một phần của loạt bài về
Thiền sư Trung Quốc
Ensō

Bồ-đề-đạt-ma cho tới Huệ Năng

  • Bồ-đề-đạt-ma
  • Huệ Khả
  • Tăng Xán
  • Đạo Tín
  • Hoằng Nhẫn, Pháp Dung
  • Huệ Năng,Thần Tú, Huệ An
  • Hành Tư, Hoài Nhượng, Huyền Giác, Huệ Trung, Thần Hội

Ngưu Đầu Thiền

  • Pháp Dung, Trí Nham, Tuệ Phương
  • Pháp Trì , Trí Oai, Tuệ Trung
  • Huyền Tố, Đạo Khâm, Ô Khòa

Bắc Tông Thiền

  • Thần Tú
  • Phổ Tịch , Nghĩa Phúc, Hàng Ma Tạng
  • Đạo Truyền, Hành Biểu, Tối Trừng

Nhánh Thanh Nguyên Hành Tư

  • Hi Thiên
  • Đạo Ngộ, Duy Nghiễm, chỉ Thông, Thiên Nhiên
  • Sùng Tín , Đàm Thạnh, Đạo Ngô
    Đức Thành, Vô Học
  • Đức Sơn, Thiện Hội
    Thạch Sương, Lương Giới
  • Nghĩa Tồn, Nham Đầu, Thuý Nham
  • Vân Môn, Huệ Lăng, Huyền Sa

Nhánh Nam Nhạc Hoài Nhượng

  • Mã Tổ
  • Hoài Hải, Nam Tuyền, Huệ Hải
    Pháp Thường , Trí Tạng, chỉ Triệt
  • Triệu Châu, Quy Sơn
    Hoàng dựa, Vô Ngôn Thông
  • Huệ Tịch, Nghĩa Huyền
    Trí Nhàn, Chí Cần

Lâm Tế tông

  • Lâm Tế
  • Huệ Nhiên, Hưng Hoá
  • Đại Giác, Huệ Ngung, Diên Chiểu
  • Tỉnh Niệm, Thiện Chiêu, Quy Tỉnh
  • Thạch Sương, Huệ Giác, Pháp Viễn

Hoàng Long phái

  • Huệ Nam
  • Tổ Tâm, Chân Tịnh
  • Ngộ Tân, Duy Thanh

Dương Kì phái

  • Dương Kì
  • Thủ Đoan, Pháp Diễn
  • Viên Ngộ, Phật Nhãn, Phật Giám
  • Đạo Ninh, Đại Huệ, Thiệu Long
  • Đức Quang, Đàm Hoa , Hàm Kiệt, Tổ Tiên
  • Huệ Khai, Sư Phạm, Tổ Khâm
  • Nguyên Diệu, Trung Phong, Thiên Nham
  • Thời Uỷ, Chính Truyền
  • Mật Vân, Viên Tu, Viên Tín
  • Đạo Mân, Thông Tú, Thông Dung

Tào Động tông

  • Động Sơn
  • Tào Sơn, Đạo Ưng, Long Nha
  • Huệ Hà, Đạo Phi, Quán Chí
  • Duyên Quán, Cảnh Huyền, Nghĩa Thanh
  • Đạo Khải, Tử Thuần, Tự Giác
  • Pháp Thành, Chính Giác, Thanh Liễu
  • Nhất Biện, Huệ Huy, Tông Giác
  • Trí Giám, Minh Quang, Như Tịnh
  • Hành Tú, Đức Cử, Vân Tụ
  • Phúc Dụ, Liễu Cải, Tuệ Kinh
  • Viên Trừng, Nguyên Lai, Nguyên Kính
  • Nguyên Hiền, Minh Tuyết, Minh Phương
  • Đạo Bái, Đạo Thịnh, Đạo Ngân
  • Tịnh Chu, Tịnh Nột, Tịch Oánh
  • Tịnh Phù, Đại Tâm, Trí Giáo
  • Hưng Thù, Hưng Long

Quy Ngưỡng tông

  • Linh Hựu
  • Huệ Tịch, Trí Nhàn, Linh Vân
  • Quang Dũng, Tây Tháp, Văn Hỉ
  • Huệ Thanh, Tư Phúc, Toàn Phó
  • Thanh Nhượng

Vân Môn tông

  • Văn Yến
  • Ba Lăng, Trừng Viễn
  • Trí Môn, Tuyết Đậu, Thảo Đường
  • Nghĩa Hoài, Phật Ấn
  • Tông Bản, Hoài Thâm

Pháp Nhãn tông

  • Sư Bị, Quế Sâm, Văn Ích
  • Đức Thiều, Diên Thọ, Đạo Tế
  • Vĩnh An , Văn Thắng

Thiền sư ni

  • Tổng Trì, Liễu Nhiên, Trí Thông, Diệu Tống

Không rõ ràng tông phái

  • Hàn Sơn, Thập Đắc, Phong Can
  • Bố Đại, Tế Công
  • Hám Sơn, Hư Vân

Cư sĩ Thiền Tông

  • Phó Đại Sĩ, Bạch Cư Dị, Vương Duy
  • Bàng Cư Sĩ, Bùi Hưu, Trương Chuyết Tú Tài
  • Tô Đông Pha, Hoàng Đình Kiên
  • Gia Luật Sở Tài, Ung Chính
 Cổng vấn đề Phật giáo
  • x
  • t
  • s
Bồ-đề-đạt-ma, 9 năm diện bích, giành giật mộc phiên bản Ukiyo-e của Tsukioka Yoshitoshi, 1887.
Sư sở hữu ý ham muốn hồi hương thơm, trước lúc về, gọi môn đệ trình diễn sở đắc: "Giờ tớ đi ra lên đường tiếp đây, vậy từng môn đệ hãy thưa cho tới tớ nghe sở đắc của mình".
Đạo Phó bạch: "Theo khu vực thấy của tôi, ham muốn thấy đạo cần chẳng chấp văn tự động, nhưng mà cũng chẳng bỏ văn tự."
Sư đáp: "Ông được lớp domain authority của tôi rồi."
Ni Tổng Trì nói: "Chỗ giải của tôi như cái mừng vui vẻ thấy nước Phật (tâm) bất động đậy, thấy được một phen, sau ko thấy lại nữa."
Sư nói: "Bà được phần thịt của tôi rồi."
Đạo Dục, một môn đệ không giống, bạch: "Bốn đại vốn liếng ko, năm uẩn chẳng cần thiệt sở hữu, vậy khu vực thấy của tôi là ko một pháp nào là khả được."
Sư đáp: "Ông được bộ khung của tôi rồi."
Cuối nằm trong, cho tới phiên Huệ Khả. Huệ Khả lễ bái sư rồi đứng ngay lập tức một khu vực, ko bạch ko thưa gì cả. sư bảo: "Ngươi và được phần tuỷ của tớ."
Rồi ngó Huệ Khả, sư thưa tiếp: "Xưa Như Lai trao 'Chánh pháp nhãn tạng' cho tới Bồ tát Ca Diếp, kể từ Ca Diếp chánh pháp được liên tiếp truyền cho tới tớ. Ta ni trao lại cho tới ngươi; mái ấm ngươi khá sở hữu, luôn luôn với áo cà rơi nhằm thực hiện vật tin cẩn. Mỗi loại tiêu biểu vượt trội cho 1 việc, ngươi nên khá biết."
Huệ Khả bạch: "Thỉnh sư chỉ bảo cho tới."
Sư nói: "Trong, truyền pháp ấn nhằm khế bệnh tâm; ngoài, trao cà rơi nhằm tấp tểnh tông chỉ. Đời sau, nhập cảnh tuyên chiến và cạnh tranh, nếu như sở hữu người căn vặn ngươi con cháu mái ấm ai, vì chưng nhập đâu nhưng mà thưa đắc pháp, lấy gì minh chứng, thì ngươi đem bài xích kệ của tớ và áo cà rơi đi ra thực hiện vì chưng. Hai trăm năm sau thời điểm tớ khử rồi, việc truyền hắn tạm dừng. Chừng ấy, đâu đâu người hiểu đạo và thưa lý thật nhiều, còn người hành đạo và thông lý vô cùng không nhiều, vậy ngươi nên cố xiển dương đạo pháp, chớ coi thường nhớt những người dân ko ngộ. Bây giờ hãy nghe bài xích kệ của ta:"
吾本來玆土
傳法救迷情。
一華開五葉
結果自然成
Ngô phiên bản lai tư thổ
Truyền pháp cứu giúp chết mệt tình.
Nhất hoa khai ngũ diệp
Kết ngược ngẫu nhiên thành.
Ta cho tới phía trên với nguyện,
Truyền pháp cứu giúp người chết mệt.
Một hoa nở năm cánh,
Nụ ngược trổ thừa thãi.
Sư lại thưa thêm: "Ta sở hữu cỗ kinh Lăng Già tứ cuốn, ni cũng giao phó luôn luôn cho tới ngươi, này đó là lối nhập tâm giới, hùn bọn chúng sinh phanh được cửa ngõ kho tri con kiến của Phật. Ta kể từ Nam chặn quý phái cho tới phương Đông này, thấy Xích Huyện Thần Châu sở hữu đại quá khí tượng, vì thế vượt lên qua không ít điểm, vì như thế pháp mò mẫm người. Nhưng từng nào cuộc chạm chán ko thực hiện tớ phật lòng, cực chẳng đã cần ừ hử vậy thôi. Nay được ngươi nhằm truyền lâu hắn pháp, ý tớ tiếp tục toại!"

Theo một thuyết không giống thì Bồ-đề-đạt-ma sinh sống cho tới 150 tuổi tác, sau cùng bị đầu độc và được táng ở Hồ Nam. Sau ê một vị tăng lên đường hành hương thơm ở chặn Độ về bắt gặp Bồ-đề-đạt-ma bên trên núi Hùng Nhĩ. Bồ-đề-đạt-ma, tay rứa một cái dép, cho thấy thêm bản thân bên trên lối về chặn Độ và Trung Quốc tiếp tục tiếp liền loại Thiền của tôi. Về cho tới Trung Quốc vị tăng này bộp chộp báo cho tới môn đệ, môn đệ phanh hòm đi ra thì ko thấy gì cả, chỉ từ một cái dép. Vì tích này, giành giật tượng của Bồ-đề-đạt-ma hoặc được vẽ vai vác trượng mang 1 cái dép.

Xem thêm: yunbin là ai

Bồ-đề-đạt-ma truyền luật lệ thiền tấp tểnh đem truyền thống cuội nguồn Đại quá chặn Độ, đặc trưng sư chú ý cho tới cỗ Nhập Lăng-già kinh (sa. laṅkāvatāra-sūtra). Tuy nhiên, Thiền tông Trung Quốc chỉ trở nên hình thiệt sự với Huệ Năng, Tổ loại sáu, phối kết hợp thân thiết thiền (sa. dhyāna) chặn Độ và truyền thống cuội nguồn đạo Lão, sẽ là một phe phái đặc trưng "nằm ngoài giáo pháp vẹn toàn thủy". Thiền tông Trung Quốc cải tiến và phát triển bùng cháy Tính từ lúc đời mái ấm Đường.

Theo Nguyễn Lang nhập Việt Nam Phật giáo sử luận thì Bồ-đề-đạt-ma hoàn toàn có thể từng cho tới VN (Giao Châu) cuối đời mái ấm Tống (420-447) cùng theo với một vị sư chặn Độ thương hiệu là Pháp Thiên (sa. dharmadeva).

Võ thuật[sửa | sửa mã nguồn]

Bồ phản ảnh yêu tinh được xem là tổ sư, người tạo nên phái Võ Thiếu Lâm. Môn võ này còn có xuất xứ kể từ môn võ thuật truyền thống của chặn Độ là võ Kalaripayattu, nhưng mà Bồ-đề-đạt-ma là 1 trong võ sư của môn võ này.[1][2]

Đọc thêm[sửa | sửa mã nguồn]

  • Fo Guang Ta-tz'u-tien 佛光大辭典. Fo Guang Ta-tz'u-tien pien-hsiu wei-yuan-hui 佛光大辭典編修委員會. Taipei: Fo-kuang ch'u-pan-she, 1988. (Phật Quang Đại Từ điển. Phật Quang Đại Từ điển biên tu uỷ viên hội. Đài Bắc: Phật Quang xuất phiên bản xã, 1988.)
  • Das Lexikon der Östlichen Weisheitslehren, Bern 1986.
  • Từ điển Thiền Tông Hán Việt. Hân Mẫn & Thông Thiền biên dịch. TP Sài Gòn 2002.
  • Dumoulin, Heinrich:
Geschichte des Zen-Buddhismus I. Indien und Đài Loan Trung Quốc, Bern & München 1985.
Geschichte des Zen-Buddhismus II. nhật bản, Bern & München 1986.
  • Nguyễn Lang: Việt Nam Phật giáo sử luận I-III, TP Hà Nội 1992.

Tham khảo[sửa | sửa mã nguồn]

Liên kết ngoài[sửa | sửa mã nguồn]

  • Tư liệu tương quan cho tới Bodhidharma bên trên Wikimedia Commons
  • Ebook: Bồ phản ảnh yêu tinh - Thiền sư vĩ đại nhất, người sáng tác Osho (tiếng Việt)
  • Bồ Đề Đạt Ma với võ thuật 28/11/2010
Bảng những chữ viết lách tắt
bo.: Bod skad བོད་སྐད་, giờ đồng hồ Tây Tạng | ja.: 日本語 giờ đồng hồ Nhật | ko.: 한국어, giờ đồng hồ Triều Tiên |
pi.: Pāli, giờ đồng hồ Pali | sa.: Sanskrit संस्कृतम्, giờ đồng hồ Phạn | zh.: 中文 chữ Hán